Navigeren op de arbeidsmarkt met een visuele handicap: hoe ik inclusie zie

Maks Oosterbaan is 45 jaar, heeft tien procent zicht en is online marketing specialist in de culturele sector in Den Haag. In zijn blogs neemt Maks ons mee in zijn wereld. Met persoonlijke ervaringen laat hij zien hoe het is om te werken met een visuele beperking. In deze eerste blog schrijft Maks over solliciteren met een visuele beperking en de valse belofte van inclusiviteit.

Hoe is het écht om als werkzoekende met een handicap je weg te vinden? Daarin hoop ik met mijn persoonlijke ervaringen inzicht te geven. Want hoe vaak bedrijven tegenwoordig ook de mond vol hebben van diversiteit en inclusie, mijn ervaring is dat die inclusiviteit in de praktijk nog regelmatig tekortschiet.

Wie ben ik?

Ik ben een creatieve online marketeer en ik heb opticus atrofie. Wat dat is? Simpel gezegd: ik ben geboren met beschadigde oogzenuwen waardoor ik slechts tien procent zicht heb. Dit zorgt voor verlies van het centrale zicht. Bij opticus atrofie sterven de zenuwvezels af en wordt de zenuw dunner.

Geen zorgen want deze handicap heeft me nooit tegengehouden. Ik ga elke uitdaging aan en geef niet op. Ik red me goed, hoewel ik soms sneller moe ben en last van mijn ogen krijg. Toch blijf ik altijd zoeken naar wat er nog meer mogelijk is. En nog belangrijker: ik ben positief!

Mijn ervaring als werkzoekende met een handicap

Mijn visuele handicap heeft eigenlijk nooit invloed gehad op mijn zoektocht naar werk. Met de juiste hulpmiddelen functioneer ik prima. Ik zie mijn handicap als mijn Unique Selling Point (USP) en gebruik die zelfs tijdens sollicitaties.

Tijdens mijn werk voor verschillende organisaties heb ik veel positieve ervaringen opgedaan met inclusiviteit. Deze werkgevers zijn inclusief zonder dat expliciet te benoemen. Ik ben altijd open geweest over mijn slechtziendheid en met de juiste hulpmiddelen kon ik mijn werk zonder problemen doen. De rol van de werkgevers was behulpzaam en flexibel.

Toen diversiteit en inclusie meer aandacht kregen, dacht ik dat mijn kansen op de arbeidsmarkt verder zouden verbeteren. Ik ben tenslotte een online marketeer, een gewilde professional, en ik heb een handicap; een perfecte combinatie, zou je denken. Helaas bleek de realiteit anders. Dat had vooral één oorzaak.

Doordat ik door mijn handicap alleen parttime inzetbaar ben, stuit ik steeds weer op hetzelfde probleem: het aantal uren. Ondanks mijn ervaring en de oproepen tot inclusiviteit in vacatureteksten, word ik vaak afgewezen omdat ik niet fulltime inzetbaar ben. Vaak mag ik op gesprek komen, maar gaat de voorkeur uiteindelijk -bij gelijke geschiktheid- uit naar een kandidaat die fulltime beschikbaar is. Ik hoor vaak: “Je bent de ideale kandidaat, maar het aantal uren dat je inzetbaar bent past niet bij wat we zoeken.” Hierdoor heb ik veel mooie kansen gemist.

Voorbeelden hiervan heb ik ervaren bij zowel commerciële als non-profit organisaties. Zelfs bij de overheid ben ik dit patroon tegengekomen. Als je niet binnen de traditionele kaders past, lijkt de beloofde inclusiviteit niet te kunnen worden waargemaakt.

De weg vooruit: de rol van werkzoekenden, bedrijven en de samenleving

Voor een echt inclusieve werkvloer moeten bedrijven het proces omdraaien: kijk naar wat de kandidaat te bieden heeft en pas de functie daarop aan. Ga uit van het talent, de kennis en kracht van de kandidaat. Dat klinkt simpel, maar in de praktijk blijkt het nog erg lastig uitvoerbaar.

Werkzoekenden met een beperking moeten blijven vechten voor hun rechten en blijven geloven in hun eigen kunnen. Bedrijven moeten hun eigen inclusiviteitsbeleid serieus nemen en verder kijken dan de standaard kaders. En de samenleving als geheel moet een cultuur van inclusie bevorderen, waarin iedereen gelijke kansen krijgt, ongeacht een eventuele handicap.

Ik hoop dat mijn verhaal bijdraagt aan een beter begrip van de uitdagingen en kansen voor werkzoekenden. Met of zonder handicap. Alleen door samen te werken en los te komen uit ingesleten (ouderwetse) patronen, kunnen we een écht inclusieve arbeidsmarkt creëren.